Theo chân Đội Trọng Án, khán giả ám ảnh bởi thủ đoạn gây án tàn nhẫn của các hung thủ. Đặc biệt, nhiều sự việc xoay quanh tình - tiền dựa trên sự thật được tái hiện đầy lôi cuốn
Trong bối cảnh thị trường truyền hình Việt còn chưa mặn mà với các kịch bản phim hình sự, trinh thám thì Đội Trọng Án đã trở thành một cơn gió mới mẻ. Phim tập trung khai thác đa diện các vụ án từ nhiều góc nhìn khác nhau theo tính chất công việc của nhân vật. Hơn nữa, yếu tố tâm lý tội phạm được đào sâu cũng góp phần khiến phim được chú ý.
Xuyên suốt hành trình của phim, nhiều bản án lấy cảm hứng từ câu chuyện ngoài đời thực đã để lại ấn tượng cho khán giả. Tiêu biểu là ba vụ án từng gây chấn động toàn quốc có động cơ giết người vì tình và vì tiền như: Tiệm Vàng Ngọc Bích (2011), Kẻ giết người phân xác ở Gò Vấp (2015) và Triệt phá đường dây vay nợ, bán dâm (2022).
Trong 4 tập đầu tiên, nội dung phim dựa trên vụ án Tiệm Vàng Ngọc Bích. 12 năm trước, do không có tiền tiêu xài mà Lê Văn Luyện đã đột nhập vào cửa tiệm đồng thời cũng là nhà riêng có gia đình anh Ngọc sinh sống hòng cướp tài sản. Hung thủ đã nhẫn tâm ra tay với cả nhà nạn nhân, hậu quả là anh Ngọc, chị Chín (vợ) và cháu Thảo bị giết; còn lại cháu Bích may mắn sống sót nhưng có tỉ lệ thương tích đến 74,6%. Hắn tẩu thoát với hơn 59 cây vàng cùng nhiều nữ trang, tài sản có tổng trị giá lên đến gần 1,3 tỷ động nhưng đã sớm bị lực lượng cảnh sát bắt giữ, truy tố.
Khi đưa lên phim, đội ngũ sản xuất đã biến tấu lại bối cảnh, thêm vào đó là những cú lật mang tính bất ngờ. Chủ mưu không ai khác lại chính là Phượng – cô cháu gái ngày đêm kề cận hai vợ chồng ông Ngọc. Nhờ vậy mà các hung thủ đã có thể lên kế hoạch tỉ mỉ, từng đường đi nước bước đều rất khôn ngoan. Do vậy, vụ án này không chỉ xoay quanh tiền bạc mà còn đến từ thù hằn trong quan hệ trong quá khứ, lột trần những góc khuất con người.
Tiếp đến, đội ngũ sản xuất mạnh dạn theo đuổi vụ án không chỉ có yếu tố hận tình mà còn liên quan nhiều vấn nạn lừa đảo, lợi dụng với nạn nhân là người đồng tính (tập 23-25). Vụ việc xảy ra vào năm 2015, nạn nhân Vạn Anh Tuấn đã bị người tình Trần Nhật Duy giết và phân xác rồi phi tang một cách thương tâm. Hung thủ và nạn nhân có quan hệ tình cảm từ trước, nhưng dần về sau hắn cảm thấy bị ràng buộc, ngăn cấm và đe dọa nhiều nên ôm hận, đầu độc Tuấn. Sau đó, vì sợ bị bắt nên hắn phân xác rồi phi tang nhiều nơi hòng đánh lạc hướng cảnh sát. Nhưng cuối cùng cũng bị bắt và kết tội.
Bối cảnh tương đồng được dựng lên trong Đội Trọng Án, nạn nhân Long - một chuyên gia trong lĩnh vực bất động sản đã bị người yêu thủ tiêu vì tranh chấp tiền bạc. Nghi ngờ tình cảm của đối phương là giả, Long đòi lại số tiền đã chu cấp trong thời gian quen nhau khiến hung thủ bị dồn ép, phẫn nộ rồi ra tay với anh. Đáng nói hơn, kẻ này còn cả gan ngụy tạo bằng chứng, trước sự tinh tường của đội ngũ công an, cuối cùng chân tướng cũng bại lộ.
Không chỉ công tác điều tra, việc thu thập và phân tích vật chứng hay cơ thể người đã khuất cũng được không ít khán giả quan tâm. Diễn viên Hồ Phương, người đảm nhiệm vị trí pháp y cho biết: “Từ khi nhận vai, Phương đã tham khảo nhiều tài liệu chuyên ngành cũng như hướng phân tích của các vụ án thực tế. Nhờ vậy, bản thân có thể hiểu rõ và truyền tải đến quý vị khán giả hình ảnh Minh Nguyệt tiệm cận với công việc của đội ngũ cán bộ nhà nước.”
Sau đại dịch Covid-19, nhiều người lao động rơi vào cảnh khó khăn khiến nhu cầu vay vốn tăng cao. Nhóm tội phạm đã tận dụng điểm yếu này, tìm kiếm con mồi để cho vay với nhiều hứa hẹn “đường mật”. Sau khi trở thành con nợ, các nạn nhân bị ép chịu lãi suất lên đến 40%/tháng. Nếu không gánh nổi, nhóm này ép họ phải thế chấp bằng hình ảnh, clip khỏa thân để được kéo dài thời hạn trả. Không dừng lại ở đó, thủ đoạn man rợ được mở rộng thành đường dây mại dâm lớn khiến người dân bàng hoàng khi công an triệt phá thành công.
Theo đó, vụ án liền kề (tập 26-28) bám vào những hậu quả càng nghiêm trọng, không chỉ gây thiệt hại về người mà còn mở ra một vấn nạn nóng hổi luôn tồn đọng trong xã hội liên quan đến nhiều đường dây vay nợ, mại dâm như thực trạng xã hội. Sau khi phát hiện thi thể của một cô gái, kèm theo báo án mất tích gần đây đã dẫn cả đội tìm đến một đường dây dụ dỗ cho vay nặng lãi kèm theo những chiêu trò ép nạn nhân bước vào thị trường bán dâm.
Kẻ thủ ác chuyên nhắm tới những cô gái thơ ngây, chập chững ra đời lao động nhưng chưa có nhiều kinh nghiệm. Hàng loạt kiểu chào mời béo bở tìm đến, ngỡ đâu được tạo điều kiện và việc làm nhưng sau cùng lại là cạm bẫy uất hận, hủy hoại cuộc đời từng nạn nhân. So với các vụ án đơn lẻ trên, sự việc lần này nghiêm trọng khi mổ xẻ tệ nạn xã hội và hầu hết nạn nhân sẽ sống đau đớn với chấn thương tâm lý.
